بهائیان و مسئله میهن دوستی

بهائیان و مسئله میهن دوستی

هدف غایی دیانت بهائی رسیدن به وحدت عالم انسانی است. به این معنا که تمام انسان ها فارغ از نژاد، جنس، ملیّت یا زبان با هم در صلح و یگانگی زندگی کنند. وحدت از دیدگاه بهائی، معادل یکرنگی و یکنواختی و از بین بردن تنوع و تفاوت ها نیست بلکه وحدت به مفهوم والاتر " وحدت در کثرت " پیوند می خورد یعنی جهان باید با وجود حفظ تمام گوناگونی ها و تفاوت های ساکنین آن متحد شود.

یکی از سوالاتی که در زمینه وحدت عالم انسانی ممکن است به ذهن متبادر شود این است که دیدگاه آئین بهائی در مورد مسئله میهن پرستی چیست و اینکه آیا تعلق به هر یک از کشورها و ملیّت ها با اصل وحدت عالم انسانی در تضاد است یا خیر؟

حدیث مشهوری از پیامبر اسلام در این زمینه است که می فرمایند " حبَُّ الوطنِ مِنَ الایمان" (حب وطن از ایمان است). حضرت بهاءالله می فرمایند " لیس الفخر لِمَن یُحِبُّ الوطن، بَل لِمَن یُحِبُّ العالم" (افتخار در دوست داشتن وطن نیست بلکه در دوست داشتن عالم است). در آثار بهائی تشریح شده است که ادیان الهی در هر زمان، بشر را قدمی در ایجاد وحدت عالم انسانی نزدیک تر کرده اند. تعالیم ادیان زمانی محبت در چارچوب خانواده (دیانت یهود)، زمانی محبت به همسایه (دیانت مسیح)، زمانی در حبّ وطن (دیانت اسلام) و اکنون در وحدت و محبت کل جهان به بشر عرضه شده اند.

حبّ وطن مانند دوست داشتن فرزند است، هر پدر و مادری، فرزند خود را دوست دارد پس نمی تواند به دوست داشتن فرزند خود افتخار کند، بلکه افتخار آن است که والدین بتوانند فرزندان دیگران را نیز دوست داشته باشند. حبّ وطن مانند محبت به فرزند و حبّ جهان مانند محبت به همه کودکان است. از این رو دوست داشتن تمام ملل جهان نمی تواند با وطن دوستی منافاتی داشته باشد. چنانچه در آثار بهائی بارها و بارها از بهائیان خواسته شده است که در هر مملکتی که ساکن می گردند باید مطیع قوانین دولتی باشند و در راه آبادانی و عمران آن مرز و بوم جانفشانی کنند:

” بهائیان جان فدای جهانیان نمایند و پرستش نوع انسان کنند ولی به نصِّ قاطع، مأمور به آنند که در هر مملکتی که هستند به حکومت آن مملکت در نهایت صدق و امانت باشند.“ (حضرت عبدالبهاء، امر و خلق ج3 ص 290)

با این وجود بهائیان با وطن پرستی افراطی مخالف هستند و از سوی دیگر نیز جهان وطنی (اعتقاد به از بین بردن ملیت ها و تبدیل آنها به تنها یک حکومت جهانی) را نمی پذیرند. زیرا نه تنها با منفعت طلبی افراطی یک کشور به بهای استعمار و استثمار سایر ملل و یا لشکر کشی و تحقیر سایر ملت ها مخالفند بلکه با گرایش هایی که قصد نابودی خصائل و صفات گوناگون فرهنگ ها و جوامع مختلف را دارند نیز موافقت ندارند. بهائیان شکل حکومت فدرال را که هم در سطح ملی حافظ گوناگونی اقوام و فرهنگ های داخلی کشور و هم در سطح جهانی نگهبان منافع ملی مشروع و تسهیل کننده اختلاط و ارتباط فرهنگ ها باشند، تائید می کنند.